Hata Yapabilirim !

‘’Hata yapmamalıyım.’’

‘’Her şey yolunda gitmeli.’’

‘’Eksik bir şey olmamalı.’’

‘’Hayatımdaki her alanda hatasız ilerlemeliyim.’’

Bu cümleler çoğu kişi için çok tanıdık, benimsedikleri, hatta başka türlüsünün mümkün olmayacağını düşündükleri ve sıklıkla kurdukları cümlelerdir. Hata yapmak, işlerin yolunda gitmemesi asla tahammül edemeyecekleri bir durumdur ve bu ihtimalin fikrinden bile kurtulmak için yoğun bir enerji harcarlar.

Ancak, bazen ne yaparsak yapalım hatadan, yanlıştan kaçamayız. Çünkü, hata yapmak, bir insanın hayatının kaçınılmaz bir parçasıdır. Ne kadar dikkatli, ne kadar özenli olsak da, hata yapmak mümkündür. Peki ne oluyor da hata yapmaktan bu kadar korkuyoruz?

Çünkü, hata yapmak bazen kişinin kendisini yetersiz, beceriksiz ya da değersiz hissetmesine neden olabilir. Bu sesler çok derinlerden gelen seslerdir ve muhtemelen geçmiş deneyimlere dayanmaktadır. Çocukluk döneminden bu yana bakımverenleri, ebeveynleri ya da çevresindeki insanlar tarafından eleştirilen, cezalandırılan bireylerde hata yapma korkusunun çok fazla olduğu görülür. Aile, okul veya iş ortamında sert eleştirilere maruz kalması kişinin hataya karşı toleransını azaltabilir.

Diğer yandan, mükemmeliyetçi bireyler, kendilerinden aşırı yüksek standartlar bekler ve hata yapmayı genellikle kişisel bir başarısızlık olarak görürler. Bu, hata yapma korkusunun en yaygın sebeplerinden biridir. Mükemmeliyetçilik, genellikle başarısızlık ve kusurlulukla ilişkilendirilir. Bu da yine kişinin yetiştiği ailede aile bireylerinden birinin mükemmeliyetçi ve hataya toleransı olmamasıyla ilişkili olabilir.

Yine aile üyelerinin yüksek beklentileri ve başarı odaklı yaklaşımları, bireyin hata yapma korkusunu pekiştirebilir. Ailedeki bireyler hata yapmayı genellikle olumsuz bir şey olarak değerlendirebilir.

Oysa, psikolojik açıdan hata yapmanın başarı kadar önemli olduğunu bilmek, büyümemiz ve gelişmemiz için kritik bir adımdır. Unutulmamalıdır ki; hata yapmak, başarının en değerli öğretmenidir. "Hata yapmamalıyım" düşüncesi, çoğu zaman bizi ilerlemekten alıkoyar; çünkü hata yapmaktan korkarız. ‘’Hata yapabilirim. Şimdi olmadı bir dahakine bir çözüm bulurum. Üzerine çalışır, düzeltirim.’’ diyebilmek, kendimize şefkatli bir sesle yaklaşmak sorunlarımızla daha iyi baş edebilmek için bizi başarıya götüren yollara ışık tutan muhteşem bir fenerdir. Hataya bir de bu pencereden bakıp, kendi fenerinizi edinmeye ne dersiniz?

  Uzman Klinik Psikolog Damla Soylu